Mundukidek pertsona eta gizarte justuagoak eta autokudeatuagoak bihurtu nahi ditu esparru guztietan, baita genero-harremanena ere, eta azken eremu hori bereziki kontuan hartu behar du proiektu hau osatzen duten pertsonen garapenean.
Jakin badakigu gizonen eta emakumeen arteko desberdintasuna sortzen eta iraunarazten duten egituretatik abiatzen garela, eta horrekin bat ez datozela; gure ustez, desberdintasunak sortzen eta iraunarazten dituzten egitura horiek eraldatu behar dira. Horregatik, genero-ikuspegiaren zeharkakotasunak presente egon behar du barnealdeko eta kanpoaldeko gure ekintzetan, eta arreta berezia jarri behar da desberdintasun horiek ikusarazteko eta horiek lehengoratzeko bitartekoak jartzeko.
Mundukideren genero-politikak gizonen eta emakumeen arteko ekitatea erraztu eta sustatuko du, horretarako behar diren aukerak eta erraztasunak eskainiz.
IRIZPIDEAK
Mundukideren genero-politika irizpide hauen arabera definitzen da:
Ekitatea: bai gizonen eta emakumeen presentzian, bai erantzukizun-maila guztietan. Gizonek eta emakumeek berdintasunean parte hartzea bilatuko da, bai fundazioan, bai egiten ari diren produktu edo ekintzetan. Ekitatean oinarritutako parte-hartze hori errealitatearen kopuruan zein ordezkaritzan bilatuko da, eta erabakiak hartzeko guneetan organoen osaera ordezkatu nahi duten errealitatearekin bat etortzea sustatuko da.
Diskriminaziorik eza: sexuagatik kontratazioan, sustapenean, zereginen banaketan, ordainsarietan edo beste edozein alderditan. Horretarako aurreikusitako mekanismoak lanpostuak definitzea eta profila egokitzea dira, sexuaren araberako bereizketarik egin gabe. Era berean, orduak eta orduak bateratzeko arrazoiengatik edo beste alderdi batzuengatik berdintasunean parte hartzean sor daitezkeen zeharkako diskriminazioak ezabatzeko neurriak bilatuko dira.
Ekintza positibo puntualak: salbuespen gisa, eta fundazioaren espazioetan sexuren baten parte-hartzearen edo presentziaren inguruan edo antzeko testuinguru-eskakizunen inguruan desberdintasun esplizituak dauden kasuetan, ekitate handiagoa bermatzen edo lortzen laguntzen duten ekintza positiboak jarriko dira abian.
Genero-ikuspegia zeharka txertatzea: lan-arlo guztietan, bai maila instituzional eta exekutiboan, bai lankidetza-proiektuen garapenean.
Hausnarketarako eta prestakuntzarako espazioak eta prozesuak erraztea: genero-berdintasunaren aldeko etengabeko hobekuntzaren kultura txertatuz.
POSIZIONAMENDUA
Ondoren zehazten diren premisetatik abiatuta, uste dugu erakunde-politika honen bidez bultzatu nahi den erakunde-aldaketako prozesua oso garrantzitsua dela Mundukideren orainerako eta etorkizunerako.
Antolakundea eta haren kide bakoitza garapenera, genero-harremanetara eta bi alderdi horien arteko harremanetara hurbiltzen diren planteamenduen eta esparru kontzeptualaren azterketak antolakundean aldaketa-prozesuak ezartzeko beharraren irismena ulertzeko gakoak eskaintzen dizkigu.
Garapena
Mundukiden lankidetza trukearen sinonimoa da. Hori 2001ean Mondragon (unibertsitatea eta kooperatibak) eta Hegoaldeko beste eragile batzuekin batera abian jarri zen interkooperazio sisteman zehazten da, esperientzien, ikaskuntzen eta tresnen noranzko biko fluxua ezartzea helburu duena.
Logika horretatik abiatuta, eta interkooperazio-sistema horrekin eta tokian egindako lanarekin koherenteak izateko, komenigarritzat jotzen dugu genero-berdintasunaren aldeko prozesua iparraldean finkatzea. Horri esker, eraldaketa-espazioak ireki ahal izango dira hegoaldean eta iparraldean aldi berean.
Genero-harremanak
Genero-ikuspegia guztiz koherentea da Fundazioak sostengatzen eta sustatzen dituen balioekin: elkartasuna, lana eta gizarte-eraldaketa. Azken hori honela definitzen da: «Mundukidetik pertsona eta gizarte justuagoak eta autogestionatuagoak lortu nahi ditugu eremu guztietan, genero-harremanena barne». Ikuspegi horretatik, autonomia funtsezkoa da pertsona, talde eta herri bakoitzak erabaki dezan lortu nahi duen gizarte-eredua. Ikuspegi hori txertatzeak baldintzatuko du balio horiek erabat garatzeko aukera.Egokitasunaz gain, Genero Politika eta Genero Estrategia Plan Estrategikoan txertatzeko aukera azpimarratzen dugu. Arestian Mundukiden eta haren ingurune hurbilenean (Interkooperazio sistemako gainerako eragileak) aipatu den bezala, ikuspegi hori txertatzeko beharrari buruzko kontzientzia argia dago. Horri gehitu behar zaio hausnarketa estrategikoaren prozesuak aukera eman duela egiteko eta jokatzeko moduak berrikusteko beharra azaleratzeko, bai eta ikuspegi hori modu sistematikoan eta integralean integratzeko oinarriak jartzeko ere.
Generoa eta garapena
Generoa eta garapena estuki lotuta eta elkarren mende dauden bi kontzeptu dira. Genero-harremanek eragina dute garapen-prozesuetan, eta alderantziz; beraz, onartzen da ez dagoela ekintza neutrorik generoari dagokionez. Horregatik, garrantzitsua da ikuspegi horrekin kontzienteki lan egitea.
Zehazkiago, Mundukideren jarduera-eremua, ekimen sozioekonomikoak autogestionarioki sustatzea, espazio pribilegiatua da genero-harreman bidezkoak sustatzeko. Ildo horretan, emakumeen benetako ahalduntzeari dagokionez, inpaktua maila garrantzitsuetara irits daiteke, ekimen horiek aukera ematen baitute emakumeek parte hartzeko, baliabideak eskuratzeko eta kontrolatzeko, bai eta gaitasun teknikoak eta sozialak garatzeko ere. Hala ere, badakigu zaila dela genero-ikuspegiarekin lan egitea tradizioz gizonak nagusi izan diren enpresa-esparruan.
Enpresa kooperatiboaren formulak (bere barne-alderdia demokrazian eta parte-hartzean eta gizarte-konpromisoan oinarrituta, bere kanpo-dimentsioan) emakumeen autonomia ekonomikoa eta parte hartzeko eta lidergorako gaitasunak ahalbidetzen ditu.
Kanpo-dimentsioari dagokionez, emakumeek enpresa kooperatiboan duten parte-hartzeak eta lidergoak, tokiko garapenaren funtsezko eragile gisa eta lurralde edo komunitate batean txertatuta, gizarte-inpakturako potentzial handia du.
Genero-harreman berdinen aldeko apustutik soilik lortu ahal izango dute erakunde sozio-enpresarialek eta autokudeaketako kuota gero eta handiagoak lortzea eta beren garapenaren benetako protagonista bihurtzea txertatuta dauden komunitateek.