Kolonbia
Gure lana, bizimodua aurrera ateratzeko modu desberdinak dituzten bi kolektiboren bizitza hobetzeko aukerak sortzen laguntzea da ; KALEKO BIRZIKLATZAILEEN KOLEKTIBOA, zeinaren jarduera-eremua hiriak baitira, eta LANDA EREMUKO EMAKUME NEKAZARI INDIGENEN KOLEKTIBOA.
- KALE BIRZIKLATZAILEEN JARDUERA LERROA: Birziklatzaileek Latinoamerikako gizartean gehien baztertutako lan-taldeetako bat osatzen dute. Botatzen dena biltzea eta, askotan, zaborraren artean berriz bilatzea maila baxuenetakotzat jotzen da. Aldi berean, egiten duten ekintza beharrezkoa da giza garapen iraunkorragoa lortzeko. Proiektuak bere gaitasunak indartzea eta tokiko eta eskualdeko aliantza-prozesua laguntzea planteatzen du, bere estrategiaren zati gisa.
- EMAKUME NEKAZARI INDIGENEN JARDUERA LERROA: Emakume nekazarien bizitza hobetzeko, aukerak sortzen laguntzen dugu tokiko erakunde eta elkarteekin batera, elikadura subiranotasuna, familia ekonomia eta Nariñoko emakume indigenen kanpoko ekitaldien aurrean erresilentzia indartuaz
"Mundukidek gure chagra-k hobetzen lagundu digu, jatorrizko haziekin. Gainera, Mundukidek handitu egin du lehendik erabiltzen ari ginen aurrezki funtsen kapitala, gure chagretan eta laborantzetan kolektiboki inbertitzeko."
Aura Chalapud, (San Juan Ipialeseko Resguardoa):
“Mundukideri esker, birziklapenaren munduari buruzko ezagutza teknikoa eta gremio arlokoa eskuratu dugu. Aurrerantzean laguntza izaten jarraitu nahi genuke gremio gisa aurrera egiteko.”
Maribel Tutistar, (Pastoko emakume birziklatzaileen kolektiboa):
"Hasteko, Pastoko Birziklatzaileen Elkarteen arteko Aliantza (ARP) sendotzea eta aprobetxamendu zerbitzua ematen parte hartzea. Are gehiago, aliantza horretan bazkide gisa parte hartzen duten ofiziozko birziklatzaileen kopurua handitu nahi degu. Bestalde, Hego mendebaldeko birziklatzaileen elkartea (ARSOC) sendotzea eta, horren bidez, hego-mendebaldeko hiriburuetan ARPren antzeko aliantzak sortzea da helburu."
Asier Elorza Ugarte, Kooperantea Kolonbian
Eskaini LK puntuak Mundukideri
2021 maiatza 17
Covid-19 a eta programen egoera
2021 apirila 14
#A25 Emakumearen aurkako indarkeria gelditu dezagun!
2020 abendua 4
-
655
655 onuradun.
-
6
Sei kooperatibari laguntzen diegu. Kooperatiba horiek 211 bazkide dituzte, eta % 77 emakumeak dira.
-
% 74
715 pertsonari eman diegu prestakuntza. Horietatik, % 74 emakumeak dira.
-
2.
Bigarren mailako kooperatiba bat eratu da, lau erakunde elkartuta.
Datuen urtea 2021. Informazio gehiago behar baduzu, sar zaitezke txostenak eta argitalpenak
Jarduera-eremuak
Nariño
Nariño departamendua Kolonbiako hego-mendebaldean dago, eta Ekuadorrekin du muga. Hiriburuan jartzen dugu arreta bereziki, baina zenbait jarduera egiten ditugu Nariñako beste hiri batzuetan ere, hala nola Ipialesen eta Tumacon. 2017ko datuen arabera, biztanleen % 40,2 pobrezia-egoeran bizi zen, eta % 14, muturreko pobrezia-egoeran.
Mundukiden hainbat arrazoirengatik erabaki genuen eskualde horretan aritzea: Kolonbiako barne-gatazka armatuak gehien kolpatutako departamenduetako bat zelako, giza garapen mailak txikiak zirelako, potentziala duten beste departamentu batzuetatik (hala nola Caucatik eta Putumayotik) gertu zegoelako eta etorkizunean Kolonbiaren eta Ekuadorren arteko proiektu binazional bat egiteko aukerak zeudelako.
Kolonbian bi onuradun-profilekin ari gara lanean: COEMPRENDER kooperatibako bazkideekin eta AGROMINDALAE Emakume Nekazari Indigenen Elkarteko kideekin.
Zergaitik gaude hemen?
1.Aholkularitza kooperatiboa
Hemen badakigu, ondo asko jakin ere, kooperatibak martxan jartzen. Kooperatiben bidez, lan egiten dugun tokiko komunitateetako biztanleek bertako garapen sozioekonomikoa susta dezakete.
2.Pertsonen trebakuntza
Euren mundua aldatzeko trebatzen ditugu pertsonak. Horretarako, prestakuntza funtsezko elementuetako bat da Mundukideren proiektuen jardueretan. Eskolan ikasten da, baina lanean, familian eta komunitatean ere bai.
6.Genero berdintasuna
Mundukideren misioa pertsona eta gizarte justuagoak eta autokudeatuagoak bihurtzea da esparru guztietan, genero-harremanetan barne, eta bereziki proiektu hau osatzen duten pertsonen garapenean. Jakin badakigu gizonen eta emakumeen arteko desberdintasuna sortzen eta iraunarazten duten egituretatik abiatzen garela, eta horrekin bat…
8.Ingurumen iraunkortasuna
Ingurumenarekiko gure konpromisoa gainerako eremu guztietan aurrera daramagun lanaren zeharkako ardatza da.
1. LERROA
KALE BIRZIKLATZAILEEN KOLEKTIBOAREKIN LANKIDETZAN ARITZEKO PROGRAMA
Proiektu honen xede-biztanleria Pasto eta Cali hirietako 3.952 birziklatzailek osatzen dute (1.404 emakume eta 2.548 gizon). Proiektua bi hirietako birziklatzaileen baldintzak hobetzera bideratuta badago ere, ekintzak nagusiki ARPri, ARCALi eta ARSOC osatzen duten erakundeetako bazkideei zuzenduta daude.
Zergatik gremio birziklatzailea?
Kolonbiako gizarteak ikusezin bihurtu eta gutxietsi duen taldeetako bat da kolektibo birziklatzailea. Haren lana ez da behar bezala baloratu, nahiz eta jasangarritasun ekologikoari ekarpen handia egin. Azken xedapenetan ikusi daiteke, baztertzen diren hondakinen tonak murrizten dituztela, berotegi-gasen sorrera gutxitu eta gaur egun hain beharrezkoa den ekonomia zirkularra praktikan jarriaz. Populazio birziklatzailea gehienbat emakumeek osatzen dute; horietako askok beren lurraldeetatik mugitu behar izan zuten gatazkaren ondorioz, eta birziklapenean aurkitu zuten hirietan bizirauteko, estratu pobreenen parte gisa. Kolonbian, biztanleriaren % 9,8 baino ez dago 5. eta 6. geruzetan (aberatsenetan), eta % 79,2 1., 2. eta 3. geruzetan (pobreenetan). Hain zuzen ere, birziklatzaileak 1. eta 2. geruzetan kokatzen dira gehienbat, eta % 80tik gora dira Kolonbian ezarritako hileko gutxieneko oinarrizko soldatara iristen ez direnak ($261). Era berean, gizarte-zerbitzuetarako sarbidea oso txikia izan da. Osasunari dagokionez, % 90 baino gehiago gizarte-segurantzaren sistemarekin lotuta badago ere, % 9k baino ez du erretiroa hartzeko aukera (horren ondorioz, horietako askok jarduera egiten jarraitzen dute, adina eta narriadura gorabehera). Hezkuntzan, % 40 inguruk ez zuen lehen hezkuntza lortu, eta % 30 inguruk ez daki irakurtzen eta idazten, ez zutelako hezkuntza-sistemarako sarbidea izan.
Egoera horri, emakume izateagatik dituzten eragozpenak eta bizi behar dituzten genero-arrakalak gehitu behar zaizkiko (ekonomikoak, politikoak eta indarkeriazkoak). Gehiengo horrek ere ez ditu salbuesten erakunde birziklagailuen barruko botere-guneak gizonek betetzetik. Proiektuak, ekintza positibo gisa, ARP (Pastoko Birziklatzaileen Elkartea) indartzea planteatzen du, emakumeak gehiago ahalduntzeko eta desberdintasun horiek sortzen eta erreproduzitzen dituzten egiturak eta sistemak eraldatzearen aldeko apustua eginez.
Erakundea da birziklatzaile kolonbiarrek euren eskubideen eskakizunean aitzindari izateko erabili duten bitartekoa, zailtasunak saihestuz eta errekonozimenduan eta inklusioan lorpen garrantzitsuak lortuz. Gaur egun, hondakinak aprobetxatzeko sistema publikoan parte hartzen dute, eta horrek tarifaren zati bat jasotzeko aukera ematen die, baina, aldi berean, ezarritako gutxienekoak betetzea eta lortzea eskatzen die. Atzera ez egiteko, gaitasun teknikoak, administratiboak eta antolakuntzakoak indartu behar dituzte, eta, horrez gain, beren eskubideak aldarrikatzen jarraitu behar dute, administrazio publikoak eta enpresa pribatuek egindako urraketen aurrean. Aldi berean, beharrezkoa da emakumeen ahalduntze handiagoa lortzea, desberdintasun horiek sortzen eta erreproduzitzen dituzten egiturak eta sistemak eraldatzearen alde eginez.
Zergatik Pastoko kolektibo birziklatzailea?
Mundukidek, testuingurua aztertzeko prozesuan, Pastoko kolektibo birziklatzailean (Nariño, gatazka armatuak gehien kolpatu duen departamenduetako bat) eta Coemprender cooperatibarekn lankidetzan aritzeko aukera bat identifikatu zuen. Era berean, Pastoko kolektibo birziklatzailetik sortzen zen aliantza-prozesu bat bultzatzeko beharra ikusi zuen, mugimendu birziklatzaile nazionala (ANR, ARSOC) buru zuen ikuspegi globalago batekin lerrokatuta eta erakundeak indartzea sustatzen zuena.
Prozesu horretan, Pastoko 4 erakunde berziklatzailek aliantzaren aldeko apustua egin zuten (Asociación Recicladores/as Pasto). Era berean, hiriko kolektibo birziklatzaile guztia mantendu zen (2015eko erroldan 655 pertsonatik 2020koan 853 pertsonara igo da), ARPren esparruan beste erakunde batzuetako independenteei eta birziklatzaileei irekitzeko aukera eskaintzen baitzaie, prozesuan pixkanaka integratu daitezen. Aliantza sendotzea da zailtasun komunei aurre egiteko biderik eraginkorrena, eta, aldi berean, erronka globalagoei aurre egitea errazten diena, ARSOC eta ANRekiko loturaren bidez.Zergatik Caliko kolektibo birziklatzailea?
Ikuspegi global-lokal horren esparruan, ANRk estrategiatzat ezarri zuen eskualde-elkarteak sustatzea, horrekin lotuta egongo zirenak, baina, aldi berean, haien lidergoa deszentralizatu ahal izango zutenak, erakundeak batzeko erantzukizuna maila lokalago batera eramanez. Aintzat hartutako eskualde estrategiko horietako bat Kolonbiako Hego-mendebaldea izan zen, Nariño, Cauca eta Valle del Cauca departamenduak biltzen dituena batez ere, eta ARSOC sortu zena.
ARPrekin lortutako aurrerapenak eta bere ekimenen ahalmen biderkatzailea kontuan hartuta, garrantzitsutzat jotzen da ARSOCen bidez beste hiri bateko kolektibo birziklatzailearekin izandako esperientzia helaraztea eta partekatzea. Horretarako, haren parte-hartzearekin eta birziklatzaileen erakundeekin egin zen harremanarekin, Cali hautatu zen. Alde batetik, Cali delako hego-mendebaldeko gune ekonomikoa, eskualdeko birziklatze-industria biltzen duena (Cali Kolonbiako hirugarren hiri garrantzitsuena da). Eta, bestetik, populazio birziklatzailea Pastokoa baino askoz handiagoa izan arren (4-5 aldiz gehiago), hainbat erakundek interesa agertu dute ARCAL (Caliko Birziklatzaileen Aliantza) aliatzeko eta osatzeko. Era berean, Cali hiriko kolektibo birziklatzaile osoa aintzat hartzen da, birziklatzaileen eta independenteen beste erakunde batzuek, pixkanaka, ARCALen ekimenarekin bat egin dezaten. Caliko emakumeen populazioa batez bestekoa baino txikiagoa bada ere ( % 27 erroldaren arabera), hori aukera gisa ikusten da haien parte-hartzea hobeto lantzeko.
https://mundukide.org/eu/non-gaude/kolonbia/
Kolonbia
- Hiriburua: Bogota
- Hizkuntza: Gaztelania
- Azalera: 1.142.748 km²
- Biztanleria: 50.372.424 biz.
