Mozambike

20 urte daramagu lanean tokiko biztanleek gaitasun handiagoa izan dezaten garapen ekitatibo eta jasangarriari lagunduko dion errenta sortzeko, pertsona autonomoak, erresilienteak eta buruaskiak izan daitezen.

Bestalde, Cabo Delgadon, gerra egoerak berekin ekarri du familia asko inguruko barrutietara lekualdatzea, eta, ondorioz, bizikidetza zailtzen ari da komunitateetan. Hala eta guztiz ere, nekazarien parte hartzea handia izan da programaren sustapenetan, eta, gainera, nekazariok oso inbertsio handia egin dute hazietan, tratamenduetan, tresnetan eta ekipamenduetan. Horrek esan nahi du ekoizleek positiboki baloratzen dituztela programak sortzen dituen aukerak.

Jarraitu irakurtzen

Duela lau urte sesamoa landatzen hasi nintzen, eta ohartu naiz funtsezkoa dela teknikak ondo aplikatzea eta laboreetan inbertitzea, uzta ona izateko. Pozik nago salmentari esker gustatzen zaidana eta behar dudana erosteko aukera dudalako.

Fatima Nagia, Cabo Delgado-ko nekazaria

Merkataritzaren ikuspegitik nekazaritzaren sustapenarekin aurrera egiten ari gara, hamarnaka mila nekazarik soroetako lana errendimendu ekonomiko oneko laborantzak ekoiztera bideratzeko.

Jacob Nogueira, Mundukideko kooperantea

Aurtengoa urte ona izan da kakahuetea produzitzeko, eta espero dut iaz bezain ondo saldu ahal izatea; izan ere, iaz 20 zaku lortu nituen eta horien salmentari esker sukaldeko tresnak eta haziak erosi ahal izan nituen. Datorren urtean ere ekoizten jarraituko dut, bakarrik lan egiten dugunontzat ez baita lan gogorregia

Cristina Samuel, Niassako nekazaria

Hainbat dira 2021.urtean Mozanbikerentzat adostutako helburuak: Batetik, garapen programaren jasangarritasuna helburu, aurrera egitea; bestetik, programaren esku hartze eremua Niassa probintzian zabaltzea, ekonomikoki pobretuta dauden baina nekazaritza eta merkataritza potentzial handia duten barrutiak lehenetsiz; bestalde, garapen programan intsumoak eskuratzeko diseinatutako eredua bermatzea, eta azkenik, nekazaritza ekoizpena handitzea, bai eta aukera produktiboen aniztasuna ere.

Adrian Lamas Montes, Afrikako programen gestorea

Lan eskaintza: Proiektuen koordinatzailea Mozambiken

2021 iraila 14

Eskaini LK puntuak Mundukideri

2021 maiatza 17

Covid-19 a eta programen egoera

2021 apirila 14

58k

Mozambiken 57.998 izan ziren gure programaren onuradunak; horietatik, % 51 emakumeak ziren
6M

15.000 hektarea baino gehiago landatuta. Lur-azalera horren balioa sei milioi eurotik gorakoa da
+750

752 ureztapen-sistema berri ezarri ziren 618 hektarea ureztatzeko
199

Laguntza teknikoa ematen dugu 199 irakasleren bidez; horietatik, 31 emakumeak dira

2020 Txostena Mundukide

Deskargatu

Datuen urtea 2020. Informazio gehiago behar baduzu, sar zaitezke txostenak eta argitalpenak

Jarduera-eremuak

Marrupa barrutia Niassa probintzian dago, Mozambikeko ipar-mendebaldean. 58.000 biztanle inguru ditu, eta 14.790 km2-ko azalera (Nafarroaren, Gipuzkoaren eta Arabaren hedadura).

2000. urteaz geroztik, geure talde iraunkorrarekin, Garapen Sozioekonomikorako Barruti Programa sustatzen ari gara. Ardatz nagusiak ekoizpen-azpiegiturak eratzea eta familia-nekazaritza suspertzea dira. Hori lortzeko, pertsonak trebatu behar ditugu, bizitza duina izateko behar dutena ekoizteko ezagutzak, ohiturak eta baliabideak emanez.

Programa ezartzeko apustu handia egin dugu, eta hiru milioi euro inguru inbertitu ditugu. Besteak beste, emaitza hauek dira azpimarratzekoak: 150 km-tik gorako landa-errepideak egin dira eta 500 lagunek baino gehiagok hartu dute parte nekazaritzako kreditu-sisteman.

Majune barrutia Niassa probintzian dago, Mozambikeko ipar-mendebaldean. 29.000 biztanle inguru ditu, eta 11.358 km2-ko azalera (Nafarroa baino zertxobait handiagoa da).

Niassako gobernuak Marrupako lana beste barruti batera zabaltzeko eskatu zigun, eta, ondorioz, Majuneko programa jarri genuen martxan. Probintziako atzeratuenetakoa zelako aukeratu genuen barruti hori.

AMODER Landa Garapenerako Mozambikeko Elkartearekin lankidetzan, hainbat labore eta teknika sustatzen ditugu programa horren bidez, bertako nekazariek bakoitzaren ezaugarrien araberako aukera egokiak aurkitu ahal izan ditzaten.

Montepuez barrutia Cabo Delgado probintzian dago, Mozambikeko ipar-ekialdean. 185.000 biztanle ditu, eta 17.789 km2-ko azalera (EAEaren eta Nafarroaren hedadura); probintziako barrutirik handienetakoa bat da.

Marrupan lortutako esperientziaz baliatuta, eta AECID Garapenerako Nazioarteko Lankidetzaren Espainiako Agentziaren laguntzarekin, hainbat lan egin ditugu 2009ko martxoaz geroztik, baratzeak sortzeko eta aurretik daudenak hobetzeko, ureztapen-sistemak ezartzeko, bertako haziak ekoizteko, caju (anakardoak) zuhaitz zaharrak eraberritzeko eta zuhaitz berriak landatzeko. Lan hori guztia UNACekin (Nekazarien Elkarteen Batasun Nazionala) eta INCAJUrekin (Anakardoaren Institutu Nazionala) elkarlanean ari gara egiten.

Balama barrutia Cabo Delgado probintzian dago, Mozambikeko ipar-ekialdean. 98.000 biztanle eta 5.619 km2 ditu (Gipuzkoak eta Arabak batera bezala).

2012an, programa Balamara hedatu zenean, baratzeen eta anakardoen inguruan egindako lanaren bidez, aurrerapauso handia eman zen nekazari-familientzako benetako aukerak sortzeko bidean.

Zergaitik gaude hemen?

Nekazaritza Garapenerako programak oso emaitza onak lortu ditu Mozambiken. Batzuk nabarmentzearren: parte-hartzaileen kopurua urtero erruz haztea, azalera gehiago landatzea, ekoizpen-garaia lau hiletik zortzira luzatuz produktu gehiago merkaturatzea, eta nekazari-familien diru-sarrerak handitzea.

Informazio gehiago

Euren mundua aldatzeko trebatzen ditugu pertsonak. Horretarako, prestakuntza funtsezko elementuetako bat da Mundukideren proiektuen jardueretan. Eskolan ikasten da, baina lanean, familian eta komunitatean ere bai.

Informazio gehiago

Mundukideren misioa pertsona eta gizarte justuagoak eta autokudeatuagoak bihurtzea da esparru guztietan, genero-harremanetan barne, eta bereziki proiektu hau osatzen duten pertsonen garapenean. Jakin badakigu gizonen eta emakumeen arteko desberdintasuna sortzen eta iraunarazten duten egituretatik abiatzen garela, eta horrekin bat…

Informazio gehiago

Ez dago esperientzia partekatua baino esperientzia hoberik. Gure egitekoa kudeaketa-eredu bat garatzea da, elkarteen eta kooperatiben jarduera sinplifikatzeko eta hobetzeko eremu guztietan, ekoizpenetik hasi eta merkaturatzeraino.

Informazio gehiago

Ingurumenarekiko gure konpromisoa gainerako eremu guztietan aurrera daramagun lanaren zeharkako ardatza da.

Informazio gehiago

Oskar Epeldek grabatutako eta edizioan Iban del Campo laguntzarekin sortutako dokumentala da Ulima Cebola. Mozambikeko programaren inguruan sortzen diren egoerak eta pasarteak kontatzen dizkigu.

Bideoa ikusi

Garapena

Programa eboluzionatuz eta zirkunstantzietara egokituz joan da, eta etengabe ebaluatu eta aztertu da; izan ere, nota altua jaso du zehaztutako helburuen lorpenari dagokionez.

Programak, azken urteotan, produkziorako aukeren sorta batez lagundu dio nekazariari, balio kate osoa barne hartzen duen metodologia berritzaile baten bitartez lagundu ere: aukerak identifikatzetik hasi, produkziotik igaro eta merkaturatzeraino, “Nekazariz nekazari” laguntza teknikoaren babesarekin eta intsumoak eskuratzeko aukerarekin. Gobernuarekin koordinatuta eta indarrak batuz lan egin izanak emaitza positiboak ugaritzen lagundu du.

LANKIDETZA PROGRAMAREN TESTUINGURUA

Mozambikeko biztanleek errenta sortzeko duten gaitasuna handitzeko egiten dugu lan, garapen zuzena eta jasangarria lortzen laguntzeko, pertsonak autonomoak eta autosufizienteak izan daitezen.

Tokiko erakundeekin elkarlanean, Mozambikeko nekazaritza garatzen ahalegintzen gara, nekazariei laguntza teknikoa emanez, hornikuntza- eta merkaturatze-sare bat sortuz eta ureztapen-sistemak ezarriz, besteak beste.

Mundukide Fundazioan, 2002an hasi ginen Mozambiken elkarlanean, Marrupa barrutian, landa-esparruko biztanleen garapen sozioekonomikoa bultzatzeko asmoz.

Horretan ari ginela, ohartu ginen nekazaritza zela landa-eremuetako biztanleen bizi-baldintzak hobetzeko eraginik handiena izan zezaketen sektoreetako bat; beraz, apurka-apurka, programa nekazaritzaren garapenean hasi zen arreta jartzen.

Garapen sozioekonomikoko epe luzerako programak honako hau du helburu: nekazarien pobrezia-egoera orokorra eta sakona gainditzen laguntzea. Izan ere, familien batez besteko urteko diru-sarrerak 200 euro ingurukoak dira, eta horrekin egin behar dute aurrera, edateko urik gabe, argi elektrikorako sarbide mugatuarekin eta nutrizio- eta osasun-gabezia larriekin.

Gure lanari ekin genionetik, oso lankidetza-giro ona sortu da bai nekazariekin, bai tokiko agintari eta elkarteekin; izan ere, askotan, haiekin batera jardun dugu. Erabili ditugun estrategiari eta metodologiari esker, milaka nekazariri lagundu ahal izan diegu.

Programa beharren arabera aldatu dugu, inguruabarretara egokituz, eta etengabe ebaluatu eta aztertu dugu. Lan horren guztiaren emaitzak oso positiboak izan dira:

Parte-hartzaileen kopurua asko handitu da urtero.
Tokiko komunitateei teknikak eta ezagutzak helarazi dizkiegu.
Landutako azalera handitu egin da.
Ekoizpen-garaia lau hiletik zortzi hilera luzatu da, ureztapen-sistemei esker.
Produktu gehiago merkaturatzen dituzte: sesamoa, tomatea, gandula, aza, mungoa, tipula, babarruna, letxuga...
Merkaturatzeko banaketa-sistemak antolatu dira.
Nekazari-familien diru-sarrerak handitu egin dira.
Emakume nekazarien parte-hartze aktiboari lehentasuna eman zio, haien errenta hobetze aldera.
Lan-karga eta diru-sarrerak urtean zehar hobeto banatzea lortu da.
Haurren desnutrizio akutuko kasuek beherakada handia izan dute (% 43 gutxiago 2006tik 2013ra bitartean Marrupa barrutian).
Landa-eremuetako biztanleen dieta osoagoa da, barazki freskoei eta lekadunei (besteak beste babarrunei) esker.

Azken urteotan, programa nekazariekin elkarlanean aritu da ekoizpen-aukerak zabaltzen, balio-kate osoa hartzen duen metodologia berritzaile baten bidez: aukerak identifikatzea, ekoiztea eta merkaturatzea, nekazariei laguntza teknikoa banan-banan emanez eta salgaiak lortzen lagunduz. Eta programak gobernuarekin koordinatuta lan egiteko eta indarrak batzeko konpromisoa duenez, emaitza positiboak ugaritu egin dira.