Lichinga-Pemba korridorean %85ak familia-nekazaritza dute mantenu-jarduera nagusi.
2023 martxoa 28
Martxoa lan handiko garaia da Majune barrutiko (Niassa) baserritarren soja ekoizten laguntzen duten nekazal irakasleentzat.
Urtero bezala, 150 irakasle baino gehiago Niassa probintziara joaten dira nekazari-familiei beren soroak hobetzen laguntzeko eta, aldi berean, lanabesak, haziak eta abar emateko (ez oparitzeko). Pertsona horiek beste probintzia batzuetako nekazariak dira, eta senideak uztaz arduratu ondoren, aparteko eta ondo ordaindutako lana egiten dute Mundukideren programaren zerbitzura. Lantaldearen helburua da programan parte hartzen duen familia bakoitzaren ekoizpena handitzea, eta, aldi berean, inguruan ahalik eta merkatari aktibo gehien identifikatzea eta harremanetan jartzea, horrek laguntzen baitu gehien merkaturatze lehiakorrean eta nekazarientzako prezioak hobetzen. Horiek erakartzeko eta nekazarientzako preziorik onenak eskaintzea lortzeko, programak abantailak eskaintzen dizkie, hala nola informazioa eskuratzea edo kontaktuak erraztea (ekoizle-kopurua eta uztaren bolumena). Harreman horiek ez dira mugatzen programak bere jarduerak inplementatzen dituen barrutietara, baizik eta iparralde osoko barruti gehienak hartzen dituzte (Delgado lurmuturra, Niassa, Nampula eta Zambezia iparraldea), hori baita Lichinga-Pemba korridorea sartzen den merkataritza-eremua eta eremu agroekologikoa.
Mundukidek lan egiten duen barrutietan milioi bat pertsona baino gehiago bizi dira, eta programak egindako azterketek erakusten dutenez: Montepuezen izan ezik ( % 10 inguru), gainerako barrutietan ez da % 5era iristen enplegu formala duen biztanleria heldua. Lichinga-Pemba korridorean familien % 85ek familia-nekazaritza dute mantenu-jarduera nagusi. Baserritar familiaren erretratua 5 pertsonek osatzen dute. 1,5 hektareako eremua lantzen du. Aizkora, aitzurra, aihotza eta tokiko hazia bakarrik erabiltzen ditu. Ez du ongarririk, makinarik, intsektizidarik eta hazi hobeturik erabiltzen. Ekoizten ditu ~ 1,2tona zereal, 100 kg lekale eta beste labore batzuen kantitate txikiak, elikagaiak (kalabaza…) edo errentakoak (kotoia…). Uzta guztiak 10.000-15.000MZN (200 €inguru) balio atzeratua du urte osorako, hau da, Mozambikeko urteko gutxieneko soldataren herena. Ekoizpen guztiaren bi heren, gutxi gorabehera, etxean kontsumitzen dira zuzenean, eta heren bat, berriz, diruzko diru-sarreraren bat lortzeko. Ondorioz, batez besteko familiak 70 € inguru lortzen ditu urte osoan. Urte hauetan, familien % 15-30ek urteko diru-sarrerak % 200- % 500 handitzea lortu du programak, urteko 150-500 €-ra arte. Gaur egun, programak nekazarien partaidetza 2 mekanismoren bidez egituratzen du nagusiki : Alde batetik, landa-eremuan duten presentziaren bidez programari iristen zaion etengabeko feedbacka dago. ~ 30 pertsonaz eta 100-150 irakaslez osatutako talde batekin, nekazariekin zuzenean bizi eta lan eginez; parte-hartzaileen beharrei eta nahiei azkar erantzuten laguntzen dieten iradokizunak, kexak, proposamenak eta informazioak jasotzen ditu etengabe. Bestalde, nekazariek sustatutako jardueretan benetan parte hartzea dago. Programak aukera teknikoen/laboreen zerrenda bat babesten du beti, eta etengabe monitorizatzen du horietan parte hartzea eta adopzio-maila.
Parte-hartzea ez denez doako inputez edo ordaindutako prestakuntzez baliatzea, baizik eta bakoitzak bere baliabideekin eta bere eremuan lan egitea (irakaslearen laguntzarekin), azkar detektatzen da zer ekintzek duten eragin positiboa eta zeintzuk ez; parte-hartzaileen kopurua, labore/teknika batean ekoizleen dedikazioak gora edo behera egin duen. Hori adierazle argia da, beraiek ontzat jotzen dituzten onurak ekartzen ari zaiela. Eta parte-hartzea handitzen ez denean, funtzionatzen ez duen froga ere bada. Programak etengabe neurtzen du parte-hartzea, eta horren arabera erabakitzen du zer aukera bultzatu, birformulatu edo utzi. Eta, aldi berean, batez ere kontaktu-sare zabal batekin (erosleak, esportatzaileak, garraiolariak) etengabe komunikatuz. Egoera desberdinetan dauden pertsonak interesatzeko teknika/labore berriak bilatzen jarraitzen du, aukera sorta anitza eskainiz. Parte-hartze sistema guztiz aktiboa da, nekazariek, beren ekintza eraginkorrekin, erabakitzen dute zer babesten duten eta zer ez.