Kolonbia

Gure lana, bizimodua aurrera ateratzeko modu desberdinak dituzten bi kolektiboren bizitza hobetzeko aukerak sortzen laguntzea da ; KALEKO BIRZIKLATZAILEEN KOLEKTIBOA, zeinaren jarduera-eremua hiriak baitira, eta LANDA EREMUKO EMAKUME NEKAZARI INDIGENEN KOLEKTIBOA.

KALE BIRZIKLATZAILEEN JARDUERA LERROA: Birziklatzaileek Latinoamerikako gizartean gehien baztertutako lan-taldeetako bat osatzen dute. Botatzen dena biltzea eta, askotan, zaborraren artean berriz bilatzea maila baxuenetakotzat jotzen da. Aldi berean, egiten duten ekintza beharrezkoa da giza garapen iraunkorragoa lortzeko. Proiektuak bere gaitasunak indartzea eta tokiko eta eskualdeko aliantza-prozesua laguntzea planteatzen du, bere estrategiaren zati gisa.
EMAKUME NEKAZARI INDIGENEN JARDUERA LERROA: Bigarren programan emakume nekazari indigenekin ari gara elkarlanean. Haien familia ekonomia indartzeko asmoz. Horretarako, nekazaritza ekologikorako teknikak eta hurbileko merkaturatze bideak sustatzen ditugu. Nariño departamenduko sei lurralde indigenetan eta Gran Tescual-eko Kabildo Indigenarekin ari gara elkarlanean.

Elkarrengandik ikasiz

2019. urtean mundu mailan ongarri kimikoek izan zuten prezio gorakada handiak bultzatuta, Kolonbiako Nariño eskualdeko nekazariak, Kolonbiako Agromindalae elkartea eta Mundukidek
nekazarien ekoizpenaren errentagarritasuna hobeagotzeko elkarlana abiatu genuen. Lanaren ardatz nagusia ongarri kimikoek eragindako gastua murriztu eta agroekologian oinarritutako alternatiba iraunkorrak garatzea zen, eta horretarako konpost ekoizpena sustatzeari ekin zitzaion. Orduz gero, konpost-a egiteko ‘pilla estatiko’ deituriko teknika landu dute, zeinaren bidez, zirin edo hondakinak mugitu gabe konpostatzea lortzen den. Konposta sortzeko lehengai nagusi bezala oilo haztegietako zirina darabilte eta lana inguruko nekazarien artean auzolanean egiten dute.
Konposta sortzeaz gain, izurrite eta gaitzei aurre egiteko teknika agroekologiko berriak sustatu eta merkaturatze bide berriak sortzen ari dira. Lau urte hauetan, emaitzarik onenak eman dituena ongarri organikoaren sustapena izan dela dirudi. Izan ere lan ildo honek erakarri du parte hartzaile gehien: 2024ean 250 familiatik gora aritu dira 24 taldetan eta 215 tona konpost sortu dituzte.
Nekazarien esanetan, ongarri kimikoetan egindako gastua gutxitu bakarrik ez, lurrean eta laboretan hobekuntzak nabaritu dituzte. Mundukide Ekuadorreko Intag eskualdeko nekazari elkarte batzuekin ere lanean ari da 2020az gero eta Kolonbiako emaitza onak ikusirik, Intageko nekazariei Nariñokoen lana ezagutzeko aukera eman zaie.
Hala 2024ean, Intageko talde bat Nariñon izan zen, Kolonbiako nekazariek konposta egiteko darabilten teknika ezagutzen eta ondoren, Kolonbiako Agromindanae elkartekoak Ekuadorreko
Intag bailara bisitatu zuen, Kolonbian ikusitakoa martxan ipintzen laguntzeko. Bi taldeak trukearekin pozik agertu diraeta ondorengo urteetan lan ildo berri bat zabal daitekeela dirudi.

Jarraitu irakurtzen

"Mundukidek gure chagra-k hobetzen lagundu digu, jatorrizko haziekin. Gainera, Mundukidek handitu egin du lehendik erabiltzen ari ginen aurrezki funtsen kapitala, gure chagretan eta laborantzetan kolektiboki inbertitzeko."

Aura Chalapud, (San Juan Ipialeseko Resguardoa):

“Mundukideri esker, birziklapenaren munduari buruzko ezagutza teknikoa eta gremio arlokoa eskuratu dugu. Aurrerantzean laguntza izaten jarraitu nahi genuke gremio gisa aurrera egiteko.”

Maribel Tutistar, (Pastoko emakume birziklatzaileen kolektiboa):

"Hasteko, Pastoko Birziklatzaileen Elkarteen arteko Aliantza (ARP) sendotzea eta aprobetxamendu zerbitzua ematen parte hartzea. Are gehiago, aliantza horretan bazkide gisa parte hartzen duten ofiziozko birziklatzaileen kopurua handitu nahi degu. Bestalde, Hego mendebaldeko birziklatzaileen elkartea (ARSOC) sendotzea eta, horren bidez, hego-mendebaldeko hiriburuetan ARPren antzeko aliantzak sortzea da helburu."

Asier Elorza Ugarte, Kooperantea Kolonbian

Eskaini LK puntuak Mundukideri

2021 maiatza 17

Covid-19 a eta programen egoera

2021 apirila 14

#A25 Emakumearen aurkako indarkeria gelditu dezagun!

2020 abendua 4

655

655 onuradun.
6

Sei kooperatibari laguntzen diegu. Kooperatiba horiek 211 bazkide dituzte, eta % 77 emakumeak dira.
% 74

715 pertsonari eman diegu prestakuntza. Horietatik, % 74 emakumeak dira.
2.

Bigarren mailako kooperatiba bat eratu da, lau erakunde elkartuta.

2023 Txostena Mundukide

Deskargatu

Datuen urtea 2024. Informazio gehiago behar baduzu, sar zaitezke txostenak eta argitalpenak

Jarduera-eremuak

Nariño departamendua Kolonbiako hego-mendebaldean dago, eta Ekuadorrekin du muga. Hiriburuan jartzen dugu arreta bereziki, baina zenbait jarduera egiten ditugu Nariñako beste hiri batzuetan ere, hala nola Ipialesen eta Tumacon. 2017ko datuen arabera, biztanleen % 40,2 pobrezia-egoeran bizi zen, eta % 14, muturreko pobrezia-egoeran.

Mundukiden hainbat arrazoirengatik erabaki genuen eskualde horretan aritzea: Kolonbiako barne-gatazka armatuak gehien kolpatutako departamenduetako bat zelako, giza garapen mailak txikiak zirelako, potentziala duten beste departamentu batzuetatik (hala nola Caucatik eta Putumayotik) gertu zegoelako eta etorkizunean Kolonbiaren eta Ekuadorren arteko proiektu binazional bat egiteko aukerak zeudelako.

Kolonbian bi onuradun-profilekin ari gara lanean: COEMPRENDER kooperatibako bazkideekin eta AGROMINDALAE Emakume Nekazari Indigenen Elkarteko kideekin.

Zergaitik gaude hemen?

Hemen badakigu, ondo asko jakin ere, kooperatibak martxan jartzen. Kooperatiben bidez, lan egiten dugun tokiko komunitateetako biztanleek bertako garapen sozioekonomikoa susta dezakete.

Informazio gehiago

Euren mundua aldatzeko trebatzen ditugu pertsonak. Horretarako, prestakuntza funtsezko elementuetako bat da Mundukideren proiektuen jardueretan. Eskolan ikasten da, baina lanean, familian eta komunitatean ere bai.

Informazio gehiago

Mundukiderentzat, genero-berdintasuna funtsezkoa da komunitateen garapen iraunkorrerako eta ongizaterako. Emakumeek hainbat eremutan dituzten erronka eta desberdintasun iraunkorren jakitun, atsegin handiz aurkezten dugu 2024-2027 aldirako Genero Ekitatearen Plan berria. Plan honek erakunde bidezkoago, inklusiboago eta bidezkoago bat eraikitzeko dugun konpromiso…

Informazio gehiago

Ingurumenarekiko gure konpromisoa gainerako eremu guztietan aurrera daramagun lanaren zeharkako ardatza da.

Informazio gehiago

Kolonbiako programaren aurkezpena Asier Elorzaren eskutik. Proiektuak 655 birziklatzaile talde (119 gizonezko eta 456 emakume) eta Pasto hirian (Nariño departamendua, Kolonbia) lan egiten duten elkarte eta kooperatibak sendotzeko prozesu politiko-antolatzaile eta sozioekonomikoarekin batera laguntzen du.

Bideoa ikusi

BIRZIKLATZALEAK

2022. urteaz geroztik, birziklatze lerroa Pastotik hedatu da, Hego-Mendebalde osoa hartuz. Mundukidek Cali eta Pastoko 6 elkarteri laguntzen die zuzenean administrazioan eta plangintzan. Pastoko Girasoles Elkartea (Nariño) indartu egin da; izan ere, funtzionamendu operatiboa eta soziala hobetzeko laguntza jaso du. Kolonbiako Hego-Mendebaldeko birziklatzaileen elkarteak (ARSOC), zerbitzua ematen duen enpresa bat den aldetik, haren garapena eta elkarte bazkideen garapena ahalbidetuko du. Bigarren mailako elkartea den ARSOCen bidez, emakume birziklatzaileen elkarteen interkooperazioak oso aurrerapen ona egin du. Gainera, nazio mailan, antolaketa indartzeko bidea urratzen hasi da Birziklatzaileen Elkarte Nazionalarekin (ANR). Elkarte hori hasierako fasean dago oraindik, eta enpresa sozialari eta horri lotutako lanari buruzko prestakuntza bat eman da.

Birziklatzaileen bizitza hobetzea birziklatzaileen eta haien erakundeen gaitasun indibidual eta kolektiboak indartuz lortzen da. Horri esker, parte hartzaile gehiago izan daitezke beren eskubideetarako sarbidean, pobrezia murrizteko eta bizi-baldintzak hobetzeko diru-sarrera handiagoak izateko. Horrez gain, herritarrak hondakinen bereizketari buruz sentsibilizatzea sustatzen da, garbiketa kuotaren sarbidea bermatu nahi da eta birziklatzaileak hondakinak kudeatzeko sistema publikoan sartzeko lanak egiten ari dira.

Interes Taldea: 5.219 pertsona dira, horietatik 2.092 emakumeak eta 3.127 gizonak. Horrez gain, Kolonbiako ANR eta Ekuadorko RENARECeko birziklatzaileak hartzen dira kontuan, guztira 4.500 pertsona batuz, horietatik 4.050 emakumeak eta 2.450 gizonak.
Helburua: Programaren helburu orokorra da birziklatzaile profesionalekiko errespetua duintzea eta sustatzea eskubideen subjektu gisa, Kolonbiako hego-mendebaldeko birziklapen-sindikatua indartuz, autogestioa, ikaskuntza, interkooperazioa eta garapen sozioekonomikoa sustatzen dituzten ekintzen bitartez.
Ekintza-eremua: Programaren ekintza-eremua Kolonbiako hego-mendebaldea da, Pasto, Cali, Ibagué eta Popayán hiriak hartzen dituena.

NEKAZARIAK

Programaren helburu nagusia, sektore eta komunitate ezberdinetan errenta sortzeko gaitasun indibidualak zein komunitarioak indartzea da; Irtenbide iraunkorrak sortuko dituen garapen prozesua eraikiaz, emakume indigenen baliabide ekonomikoetarako sarbidea indartuz eta eraikuntzako erakunde indigenetan duten posizioa sendotuz.

Kolonbiako indarkeriaren testuinguruaren arrazoi nagusietako bat biztanleen arteko baliabide ekonomikoen (lurraren jabetza) desoreka da. Kolonbiako Gobernuaren eta FARCen arteko Habanako akordioetan ere dion bezala, bakearen alternatiba, pobretutako kolektiboei baliabide ekonomikoetara sarbidea erraztea da. Hala, emakume-taldeak indartzeko proiektuak zuzenean bakearen eraikuntzan eragiten du, baliabide ekonomikoak eskuratzerakoan indarkeria murriztuz.

Interes Taldea: Interes talde nagusia emakume indigenak dira, PASTOS erretserba indigenen elkarte antolatuetako 417 ekoizle bereziki.
Helburua: Programaren helburu orokorra "Andeetako Nariño hegoaldeko PASTOS herriko emakume nekazarien bizi kalitatea hobetzen laguntzea da, merkaturako sarbidea eta ekoizpen-gaitasunak indartzeko ikuspegiarekin.
Jarduketa-eremua: Proiektua, batez ere, Nariñoko Andeetako sektorean garatzen da, Pasto eta Ipiales hirietan, eremu segurutzat hartzen baitira. Proiektua Pasto, Ipiales, Cumbal, Puerres eta Cordoba udalerrietan gauzatuko da.